Geschiedenis van Praag

Samen met Rome vormt Praag de enige Europese hoofdstad die gedurende de laatste elf eeuwen onafgebroken de machtszetel van het land vormde. De stad bouwt dan ook op een heel rijk architecturaal verleden dat zijn oorsprong vindt onder Karel IV, die als eerste Praag tot officiële hoofdstad van het toenmalige keizerrijk omdoopte. Onder zijn bewind kende Praag zijn eerste economische, culturele en intellectuele bloeiperiode. In 1348 werd er onder andere de eerste universiteit van Centraal-Europa gesticht en de nu drukbezochte Karelsbrug werd eveneens in die periode gebouwd.

Maar de geschiedenis van Praag en Tsjechië in het algemeen wordt ook gekenmerkt door verdeeldheid onder de bevolking en een traumatisch nationalistisch verleden. Zowel op sociaal als religieus vlak kende Tsjechië periodes van ernstige spanningen en conflicten. Een sterke Duitse invloed zorgde er vaak voor dat de Tsjechen verdrukt en benadeeld werden. Maar deze onderdrukking versterkte wel het nationalistische gevoel dat op die manier een belangrijke rol in het culturele leven ging spelen. Zo lieten de componisten Bedrich Smetana en Antonin Dvorak zich grotendeels inspireren door de Tjechische volksmuziek en legendes. De bouw van het Nationaal Theater en het Nationaal Museum in Praag waren dan ook historische mijlpalen voor de Tsjechische bevolking.

De Tsjechische triomf kwam er in 1918 toen Tsjechoslowakije onafhankelijk werd verklaard en de republiek ontstond. Dit was echter van korte duur, want door de talrijke aanwezigheid van Duitsers met een Tsjechoslowaakse nationaliteit kwam het land onder Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Uiteindelijk werd Tsjechoslowakije door de Russen bevrijd, maar diezelfde Russen zouden hun vrijheid later terug aan banden leggen met de onderdrukking van de Praagse Lente. In 1968 kwam de hervormingsgezinde partijleider Alexander Dubcek aan de macht en hij gaf de aanzet tot een periode van ongekende liberalisering in het tot dan toe communistische regime. Hij verdedigde een politiek waarin respect voor de mensenrechten en democratie als prioriteit werden beschouwd. Een cultureel leven vrij van censuur vloeide hieruit voort. De socialistische buurlanden aanvaardden dit echter niet en enkele maanden later al werd een einde gemaakt aan dit liberalisme. Eens te meer werd de Tsjechoslowaakse bevolking het slachtoffer van een repressief bewind. Deze onderdrukking zou blijven duren tot het einde van de jaren ’80.

Tijdens massale demonstraties in Praag en andere steden eiste de bevolking democratische hervormingen en het aftreden van de communistische regering. Deze ‘fluwelen revolutie’ zorgde er voor dat aan het begin van 1990, voor het eerst sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog, vrije verkiezingen werden georganiseerd. Het hoeft niet vermeld te worden dat de oppositie uiteraard glansrijk zegevierde. De visumplicht voor Tsjechen en buitenlanders werd meteen opgeheven en de Tsjechoslowaakse Federale Republiek werd als 25ste lid in de Raad van Europa opgenomen. Op 1 januari ’93 viel Tsjechoslowakije uiteen in de huidige staten Tsjechië en Slowakije. Tsjechië is sindsdien een parlementaire republiek met een president aan het hoofd.

Het voormalige Tsjechoslowakijke heeft zwaar geleden onder het 40-jaar durende communistisch regime en stond hierdoor op de rand van een faillissement. Het land moet dan ook een diep economisch dal zien te overbruggen en helaas gaat dit gepaard met een groot werkloosheidspercentage. Maar het huidig Tsjechië kent sinds enkele jaren een sterk groeiende economie, mede dank zij de waardestijging van de Tsjechische kroon, het toenemend toerisme en verbeteringen aan de infrastructuur.