Voor er sprake was van Riga, lag er op het kruispunt van de Daugava en de Ridzene een oude Finse nederzetting, Livs. In de twaalfde eeuw breidde de stad steeds meer uit dankzij de Duitse handelaren die zich er vestigden. Riga werd in 1201 gesticht door bisschop Albert von Buxhoeveden, de bisschop van Letland. Hij kwam naar Letland om de bevolking tot het christendom te bekeren. 23 schepen en 1500 kruisvaarders vergezelden hem. Hij verleende Riga stadsrechten.
Riga werd een handelsstad, een toegangspoort tot het Baltische gebied en Rusland. De Daugava loopt dan ook tot ver in Wit-Rusland. Eind 13de eeuw sloot de stad zich aan bij de Hanze, het verbond van Duitse en Noord-Europese handelssteden. Dankzij de export van onder meer bont, vlas en hout groeide ze uit tot een welvarende stad.
In 1522 was Europa in de ban van het protestantisme. Er kwam een einde aan de grote macht van de aartsbisschoppen. Vanaf 1581 behoorde Riga tot Polen-Litouwen. In 1621 nam de Zweedse koning Gustaaf Adolf er de macht over. Zweden bleef aan de macht tot in 1710. Toen veroverden de Russen, onder leiding van tsaar Peter de Grote, het land. Letland werd officieel deel van Rusland. Riga bleef een belangrijke economische stad. De stad kende een grote groei. Eind 19de eeuw moesten er veel huizen bijgebouwd worden. De bouwstijl Jugendstil was toen erg ‘in’ en heeft zeker zijn stempel op Riga gedrukt. De stad wordt ook wel eens de ‘hoofdstad van de Jugendstil’ genoemd.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Letland ingenomen door de Duitsers (1917). Na de oorlog werden de Baltische staten weer onafhankelijk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het land achtereenvolgens ingenomen door de Sovjet-Unie (1940) en de Duitsers (1941). De joodse gemeenschap werd er volledig uitgeroeid. In 1944 veroverden de Russen de stad opnieuw. Er vielen duizenden doden en veel Letten moesten op de vlucht slaan.
Na de oorlog groeide de stad uit tot één van de grootste industriesteden van de Sovjet-Unie. Riga werd overspoeld met Russische werkkrachten. Eind jaren tachtig maakten de Letten nog maar net de helft van de bevolking uit. In 1991 werd Letland onafhankelijk, en sinds toen gaat het er steeds beter. In 1997 werd het historische centrum van Riga ‘Vecriga’ door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed. Ter ere van haar 800ste verjaardag werd de stad in 2001 volledig opgeknapt.