De beroemde Spaanse flamencodans kent een lange traditie en is vandaag nog steeds bijzonder populair in Spanje en daarbuiten. De laatste jaren hebben wetenschappers en historici de wortels van de flamenco intensief bestudeerd, maar toch blijft de geschiedenis van deze kunstvorm raadselachtig. Wat weten we nu eigenlijk écht over de flamenco?
De beroemde Spaanse flamencodans kent een lange traditie en is vandaag nog steeds bijzonder populair in Spanje en daarbuiten. De laatste jaren hebben wetenschappers en historici de wortels van de flamenco intensief bestudeerd, maar toch blijft de geschiedenis van deze kunstvorm raadselachtig. Wat weten we nu eigenlijk écht over de flamenco?
Wanneer is de flamenco ontstaan?
Het is bijzonder moeilijk om te bepalen wanneer de flamenco precies het levenslicht zag. Flamencodansers hebben hun kunsten immers steeds aan de volgende generaties doorgegeven zonder schriftelijke bronnen achter te laten. De meeste kenners zijn het erover eens dat de wortels van de huidige vorm van de flamenco in de negentiende eeuw liggen. Toch is het duidelijk dat de flamenco de invloeden draagt van vroegere culturen. Volgens bepaalde theorieën heeft de flamenco zich zelfs ontwikkeld uit Indiase dansvormen die Europa en Spanje bereikten vanaf de vijfde eeuw voor onze jaartelling. Door het gebrek aan bronnenmateriaal is het zelfs voor experts een lastige klus om de waarachtigheid van dergelijke theorieën te beoordelen.
Wie heeft de flamenco uitgevonden?
De flamenco kent zonder twijfel een lange geschiedenis met een hele waaier aan invloeden uit de vier windstreken. Hoewel de autochtone cultuur in het gebied van het huidige Spanje de hoofdrol speelde in het ontstaan van de flamenco, hebben ook nieuwkomers uit andere streken hun stempel gedrukt op de dans. Zo wijzen flamencokenners op invloeden uit zigeunerculturen en vanuit de cultuur van vreemde overheersers doorheen de Spaanse geschiedenis, zoals de Feniciërs en de Moren.
Hoe ontwikkelde de flamenco zich tot zijn huidige vorm?
Experts op het gebied van de flamenco nemen aan dat de huidige vorm van flamenco ontstaan is in de negentiende eeuw. Vanaf dan vertoonden de muziek, zang en danstechnieken van de flamenco sterke gelijkenissen met de vorm van de flamenco die wij nu kennen. Door de populariteit van flamenco-opvoeringen in concert- en operazalen ontwikkelde de flamenco zich tot een zelfstandige en herkenbare kunstvorm tijdens de negentiende en de twintigste eeuw. Toch is het belangrijk om te onthouden dat de flamenco ook in zijn huidige vorm nog bijzonder gevarieerd is. De ontwikkeling van de flamenco is steeds in beweging.
Welke richting gaat de flamenco vandaag uit?
Ook vandaag is het duidelijk dat de flamenco nog steeds nieuwe indrukken in zich opneemt. Tegenwoordig sluipen er bijvoorbeeld steeds meer invloeden uit andere traditionele Spaanse dansstijlen en uit het ballet in de flamenco. Zo evolueren flamenco-opvoeringen steeds meer van solo-uitvoeringen naar optredens met verschillende dansers in een zorgvuldig georkestreerde choreografie. Soms komen nieuwe ontwikkelingen in de flamenco ook uit onverwachte hoek. De flamenco kende de laatste jaren bijvoorbeeld opvallende invloeden uit Zuid-Amerika en Cuba. Vooruitstrevende flamenco-artiesten laten zich zelfs inspireren door alle mogelijke moderne muziek- en dansgenres, van punk tot hiphop.
