In de nasleep van de Franse Revolutie heeft de streek een zeer woelige en wrede periode gekend en vele verliezen geleden. De bewoners dragen hier nog steeds het litteken van en proberen de herinnering levendig te houden.
In de nasleep van de Franse Revolutie heeft de streek een zeer woelige en wrede periode gekend en vele verliezen geleden. De bewoners dragen hier nog steeds het litteken van en proberen de herinnering levendig te houden.
De regio werd voornamelijk bewoond door boeren. De inwoners hadden een eenvoudig en sober leven en hielden hardnekkig vast aan enkele waarden zoals het geloof in God en in de koning. Net tegen deze waarden kwam vanuit de rest van Frankrijk opstand. De inwoners waren allen gelovig en de vele priesters en pastoors waren afkomstig uit de boerenfamilies en dus vertrouwd met het leven en de tradities die hiermee gepaard gaan.
Veranderingen door de revolutie
De strijd begon na de revolutie van 1789 wanneer enkele boeren in opstand kwamen. Niet zozeer tegen de revolutie op zich, maar wel tegen een aantal gevolgen. Door de revolutie veranderde de status van de katholieke Kerk en de priesters. Het grondbezit van de kerk werd genationaliseerd, vele kerken en kapellen werden tevens gesloten en de priesters werden verplicht de nieuwe grondwet te ondertekenen om aanspraak te maken op een uitkering van de staat. Deze nieuwe grondwet hield echter een aantal voorwaarden in die onacceptabel waren voor de kerk. De priesters die weigerden werden vervolgd en verbannen naar het buitenland. Hun plaats werd ingenomen door revolutionaire geestelijken die het nieuwe regime wel aanvaarden. In principe hadden ze dus niet veel keus. De boerenfamilies waren het echter ook oneens en steunden de priesters die de nieuwe grondwet niet wouden accepteren. Ze boden onderduikadressen aan en de priesters lieten hun missen in het geheim doorgaan op afgelegen plaatsen zoals verlaten schuren en open stukken bos. De inwoners waren talrijk aanwezig en gaven hieraan de voorkeur dan hun geloof te uiten onder toeziend oog van de nieuwe priesters. De afschaffing van het koningschap raakte de Vendéeërs ook in een van hun diepste overtuigingen. Het grootste probleem was de nieuwe maatregel levée militaire die alle ongehuwde mannen tussen 18 en 25 verplichtte zich aan te melden voor de krijgsdienst. De streek had veel jongens van deze leeftijd, maar ze waren hard nodig op het veld om al het werk gedaan te krijgen.
Opstanden
Dit leidde in 1793 tot de boerenopstand. Een katholiek en koninklijk leger werd gevormd onder de boerenbevolking om een einde te maken aan de nieuwe maatregelen die werden opgelegd door Parijs. Hun wapenuitrusting was primitief en bestond vaak uit werkgereedschap van het veld maar ze slaagden er in eerste instantie wel in enkele dorpen te veroveren: Cholet, Thouars, Saumur en Angers. De leiders van het land namen de opstanden echter niet serieus, ze hadden genoeg andere zaken aan hun hoofd zoals de oorlog tegen zowat half Europa. Toen de opstandelingen de verovering op Nantes aangingen kwam er reactie. De boodschap vanuit Parijs luidde ‘Détruisez la Vendée’. Een professioneel republikeins leger van 10 000 man, les Bleus, werd op de boeren afgestuurd. De rebellen probeerden via kerkklokken en de stand van de wieken van de molen op Mont des Alouettes informatie over de aanvallers door te spelen, maar een nederlaag kon niet vermeden worden. De stoet van 100 000 opstandelingen, hele families, boeren, vrouwen en kinderen werd bruut afgeslacht. De moordpartij ging verder en de rebellen gaven niet op zonder gevecht. Enorme bloedbaden waren het gevolg. In 1796 werd er uiteindelijk een vredesakkoord gesloten, maar naar schatting lieten 300 000 inwoners het leven. Het resultaat was dat het land grotendeels verwoest was en er van sommige steden en dorpen helemaal niets overbleef, de helft van de bevolking heeft zich opgeofferd en het gebied is op vandaag de dag nog steeds dunbevolkt.
Levendige herinneringen
In het kasteel van Puy du Fou worden jaarlijks in de zomermaanden nog steeds historische scenes geënsceneerd. Maar ook in tal van historisch erfgoed vind je herinneringen aan de wrede gebeurtenissen.
In de glasramen van de kerk in Pin-les-Mauges vind je een uitbeelding van de geschiedenis van de Vendée en ook in Lucs-sur-Bologne herinnert een kerkraam aan de afslachting van het dorp. In het bos van Grasla kan je nog een ‘village du refuge’ terugvinden. Wil je een totaal overzicht van deze gruwelijke geschiedenis, breng dan een bezoek aan het logis de la Chabotterie in Saint-Sulpice-le-Verdon. Hier vind je een 18de eeuws landhuis dat volledig gewijd is aan de oorlogen. Een film over de opstand en sprekende poppen vertellen het verhaal van de Vedée.
Victor Hugo beschrijft de strijd ook in zijn roman Quatrevingt-treize. Hij plaatst de contra-revolutie op de voorgrond en probeert het contrast tussen de revolutionairen en de monarchisten (de boeren, les blancs) aan te tonen. Hij tracht zo neutraal mogelijk te blijven in zijn roman door positieve en negatieve elementen van beide groepen naar voren te schuiven. Vermoedelijk is een roman van Balzac over hetzelfde onderwerp een grote inspiratiebron geweest voor Hugo.
